|
Konu Başlığı: SANAL ALEM - SANAL ALEM VE KONYA - TITANIC VE AHLAK - KONU İÇİN TIKLAYINIZ Gönderen: admin üzerinde Ocak 09, 2012, 03:21:52 ÖS SANAL ALEM - SANAL ALEM VE KONYA - TITANIC VE AHLAK
Allah c.c sanal alemde islam için çalışan sitelerde n ve buradaki yetkilile rden razı olsun ve başarılarının devamını nasip eylesin inşallah http://www.islam-green34.com SANAL ALEM - SANAL ALEM VE KONYA - TITANIC VE AHLAK FATİH ALPARSLAN - İSTANBUL http://www.fatih-alparslan34.tr.gg Selamün aleyküm müslüman kardeşlerim ben bu yazımda sizlerle biraz dertleşmek istiyorum Amacım kimseyi veya kimseleri suçlamak değildir ve ben Konya şehrinide çok severim Konyalı kardeşlerimizide her zaman sevmişimdir kardeşlerim ben geçen günlerde bir kaç günlüğüne iki arkadaşımla birlikte Konyaya gittim Mevlana Celaleddi n-i Rumi Hazretler ini Şemsi-i Tebrizi hazretler ini ziyaret ettik ve şehirde dolaştık ve arkadaşımın birisinin Konyadaki tanıdığı kardeşimizin daha önce kebap salonu olarak işlettiği ama şimdi internet Cafe olan yerdede bazı saatlerim iz geçti ve burada gençlerle sohbet etme imkanımızda oldu ve neticede sizlere aktaracağım konularda bu gençlerle sohbetimi zden daha önce ve sonra hem bu İnternet cafede gördüğüm gençlerin hemde Konyada genel olarak camilerde tramwayda veya lokanta gibi yerler ile sokak ve caddelerd e dolaşırken gördüğüm insan manzarala rıyla ve bunun sanal alem ve sohbet chat ile ilgili kısmının bir kısa özeti olarak sizlere aktaracağım kardeşlerim Değerli müslüman kardeşlerim aslında hepinizin bildiği gibi Konya şehri Anadolumu zun ortasında yer alan Mevlananın manevi ikliminin yeşerdiği ve buna paralel islamı özümsemiş insanlarında yaşadığı bir belde olarak bilinir ve ben daha önceleri hep yaz aylarında Konyaya gitmiştim bu sefer Kış ayında iki arkadaşla birlikte gitmek nasip oldu ben çok önceleride Konyaya gitmiştim ama o dönemde yaz ayıydı ve demekki şehirde liseli veya üniversite öğrencileri o kadar yoğun değildi ve onların toplum içindeki harekertl erinede demekki ben pek fazla şahit olamamıştım ve aslında daha önceleri ben Konyanın daha çok tarihi ve dini yerlerini gezmiştim ama Konyanın insanınıda ve özellikle gençliğinide bu kadar fazla yakından gözlemleyememiştim ve bu gezintimd e şehirde sanki bazı şeyler bana eskisine göre daha değişmiş gibi geldi Konyada sokak ve caddelerd eki içki satılan yerlerded e bir artış vardı sanki bu benim dikkatimi çekti ve en son iki gelişimdede ramazan ayı içersinde olduğu için daha önceleri bunca içki satışı için açılmış yerlerde zaten belkide vardı ancak ben ramazanda geldiğim için belki göremediğim için şimdi bana garip geliyorda olabilird i bilmiyoru m ama bu içki satılan yerlerin çok olması maneviyatında az olmasına sebeptir diye düşünüyorum ama kesinlikl e biliyorum ki Konya maneviyat güçlü bir şehirdir artık Allah bilir doğrusunu biz bilemeyiz o yüzdende bana böyle garip gelmişte olabilir diye düşünüyorum Bu kış ayıda aslında her ay gibi Allahın güzel aylarındandır ama ben yinede bu kış ayında Konyada gördüklerimi keşke görmemiş olsaydım diye düşünüyorum Konyada bu üniversite gençliğinin aslında konyaya ilim ve medeniyet getirdiğini düşünüyordum ama bu düşüncem biraz örselendi ve üniversite öğrencileriyle konuştuğumuzdada matematik ve fizikle belki ilgili olduklarını onuda okulu bitirmek için ilgili olduklarını yada magazinse l ve attüalitesel veya siyasi konularla ilgili olduklarını gördüm ancak ne yazıkki genel olarak ahlak ve din ile zerre kadar ilgilerin in ve bilgileri nin olmadıklarını gördüm ve bundada gençlerin aslında suçu yok diye düşünüyordum bu belki genel olarak eğitim sistemind eki din öğretileri eksikliğindendir diye düşünüyordum ancak bir kaç kere üst üste Konyada Mevlana Celaledin-i Rumi Hazretler inin arka sokağında farklı zamanlard a bir kaç kere üst üste öğrencileri ve gençleri öpüşürken gördüğümde sanırım artık bunun dini bir konu değil ahlaki bir konu olduğunu düşünmeye başladım ve Konyanın o eski dindar ve muhafazak ar hali yoktu sanki ve sanki bu Konya şehri Amerikanın Texas eyaleti ve kovboylar yakaladıkları kızları öpüyordu sanki böyler manzarala rı biz istanbuld aki okullarda bile görmeyeli bayağı zaman oldu ve istanbuld a böyle manzarala r olsa bile ondan bin kat fazlada müslüman gençlik vardır istanbuld a ama Konyadada ben bu müslüman gençliğide ve bu genel olarak manevi ahlakıda ben her zaman Konyadaki gençlerde yada Konyalılarda genel olarak hep görmek istiyorum açıkcası ve bu gördüklerimizin birer istisna olduğunu düşünüyorum ve genel olarak Konyanın maneviyatı yüksek bir yer olduğunu düşünüyorum Konya ile İstanbul aslında kıyaslanamaz İstanbulda sadece Anadolu halkı yok yabancılarda var Ermenisid e var Rumuda var Amerikalısıda var Almanıda var ve onların hiç birisi genelde bu tür hareketle r yapmıyor ve yapsada yadırganmaz çünkü yabancıdır diye düşünülür ama Konya Anadolu toprağıdır islam diyarıdır Ünivetsiteleri ile Bilim ve teknoloji üssü olup Uçak ve otomobil üretileceğine yada Uzay çaılşmaları yapılacağına Üniversiteliler öpüşmek için Konyada iseler bu gençliğin suçu değil onları eğiten sistemin suçudur diye düşünüyorum ben her zaman Konyayı çok severim ve bu tür manzarala r hiç yakışmıyor ancak Konyada ne müslüman evlatları vardır ne masum ve islamın şuuruna sahip pırlanta gibi gençlerde vardır bunuda çok iyi biliyorum belki yinede Konyada hep ahlaklı gençler daha fazla olacak inşallah diyede düşünüyorum bizim dinimiz ve maneviyatımızla sevdiğimiz güzelim Konya şehri ve Allah c.c dostu islam güneşi Mevlana Celalledd in-i Rumi Hazretler i ile Texas eyaleti ve gördüğüm bu öpüşme manzarala rı ve bu manzarala rı gayet doğalmış gibi seyreden bir Konya halkı aynı silüette bence pek uyuşmadı kardeşlerim bu Konyanın tarihten gelen asilliğine ve Mevlana ile gelen manevi iklimine hiç yakışmadı sanırım ve İnternet cafede görüştüğümüz gençlerin internett e girdikler i dini veya din dışı sohbet chat sitelerin de neler yazdıklarınıda gördükten sonra artık kesinlikl e bu konuların dini bir konu değil ahlaki bir konu olduğunu düşünmeye başladım ve arkadaşımızın İnternet Cafesinde üniversiteli bir kız ile yanyana oturup internet arama motorunda bazı chat sitelerin e giren bir lise son sınıftaki öğrenci ve türbanlı bir genç kızın bizlere anlattıkları gerçekten çok üzücüydü kendisine buradaki bazı üniversiteli gençleri örnek aldığını ve üniversitede okumadığı için bu üniversitelilerin örnek aldığı şekildeki yaşayışlarını kendisini n nasıl yaşayabileceğini düşündüğünü ve internet cafelere takıldığını ve sanal alem ve bu sohbet chat sitesinde tanıştığı erkekler yüzünden hatalar yaptığını ve malesef bekaretin i kaybettiğini ve artık hayatınında bir anlamı olmadığını ve günübirlik yaşadığını ve bir meslek sahibi olup para kazanıp hayata atılacağını ama asla ve asla evlenemey eceğini ve bekareted e dinede artık inanmadığını ve isyan ettiğini açıklayan bu türbanlı ve henüz lise son sınıfta olan bu genç kızın açıklamalarıyla yıkıldık alsında ve İnternet cafe sahibinin de bizlere açıkladığı gibi burada yani Konyada bu tür şeylerin artık malesef istisnaid e olsa var olduğunu ve gençlerin bu durumu bir yana Konyanın insanınında nüfusa göre alkol tüketiminde birinci olduğunu söylemesiyle artık kesinlikl e konunun din ile değil ahlak ile ilgili olduğunu düşünüyorum ve şaşırdım gerçekten Peygamber imiz bir hadis-i şerifinde " ben güzel ahlakı tamamlama k üzere gönderildim " buyuruyor sa ahlakın olmadığı yerde zaten dinin olmasının mümkün olamayacağınıda düşünüyorum konuya farklı bir yerden yeniden bakalım hepiniz bilirsini z alsında Konyada kebapçılarda Kebapçıların virtinler inde hepimizin bildiği İskender kebap yazısının Konyaya üniversite öğrencileri gelmeye başladıktan sonra kesinlikl e kullanılmadığını biliyordu m ve İskender kebap ismini alexander olarak varlığınında Üniversiteye sebep olduğunu düşünüyordum fakat benim için bu iskenderi n Alexander olması pek önemli değildi yani ne olacak diyordum iskender denilse ne olacak Alexander denilse ne olacak diye düşünüyordum ama Konyayı iyi bilen arkadaşlarımlada istişare ettiğimizde ve gördüğümüz manzalarl arla birlikte şunu söyleyebilirizki Konyaya bu üniversite gençliği belki bilim ve kültürü yada medeniyet i veya ekonomik ve sosyal olarak Konyayıda geliştirmiş olsada bugün Anne ve Baba olan daha önceki Konyanın gençliğininde ahlaksızlaşmasına zemin hazırlamıştır diye düşünüyoruz belki mutlaka çok daha farklı sebepler ve istisnala r vardır ama üniversite gençliğininde örnek teşkil ederek gençlerin üzerinde mutlaka bir etkisi vardır diye düşünüyoruz aslında bizim gördüklerimiz Konyanın insanı veya gençliğinin ahlaksızlığın pençesinde olduğunu tesbite yetmez ve gördüklerimizi istisnadır ve elbette geneli kesinlikl e kapsamaz ve birkaç öğrencinin davranışı asla tüm üniversite camiasınada asla maledilem ez ancak Konyanın gençliği ile ilgilenil mezse ve sanal alemdeki ahlaksızlık bu şekilde devam ederse ve Konyadaki o eski tarihi kültürel ve müslümanlara ve islama yakışan o eski ahlaklı Konya halkı ve gençliği yapısı yeniden oluşturulamazsa bu sanal alemde ve sohbet chat sitelerin de tanıştığı erkekler yüzünden bekaretin i kaybeden bu genç kız gibi bir çok genç kız malesef bu durumlara düşebilir bana göre aslında Konyanın insanı ve gençliği kesinlikl e bu kadarda ahlaksız değil ve olamazda ancak Konyada gençler bu üniversite öğrencilerini kendileri ne örnek alıyor ve Batının sistemi ve asimilasy onu ile Türk-İslam gençliği işte böyle örneklerle kendi manevi çizgisinden uzaklaşıyor ve sanal alemdeki ahlaksızlık her zaman artıyor azalmıyor ve işin farklı bir boyutuda şudur bu sanal alemdeki sohbet chat olayı dinimizin emri değil Batı toplumunu n bize dayattığı bir sistemin ve asilimasy onun sonucudur Batı toplumu reel yaşamda belki cınsellığı rahat ve özgürce yaşayan bu yüzdende sanalda cınsellik ön planda olmayan bir toplumdur ama batı toplumu reelde yaşanan cınselliğide artık o kadar fazlada eskisi gibi savunan bir toplum halinde değildir ve bir sinema filmine oskar ödülü verirken lk etapta ona kaybettiği değerleri geri veren sinema filmlerin e yöneliyor TİTANİC filminde sevgi ve merhamet ön plandaydı ve belki biraz aşk ancak kesinlikl e cınsellik yoktu TİTANİC filiminde Batı toplumu artık arayış içindedir ve islamı er yada geç bulacaktır bizim gençlerimiz ise sanal alemde ve sohbet chat sitelerin de cınsellikle ilgilenme ktedirler ve dini sohbet chat sitelerin de bile her türlü cınsellik mecvuttur ve aslında dini sohbet chat sitelerin de dinden bahsetmen in hiç bir anlamı yoktur çünkü dini konular sadece kız-erkek sohbetini n devamı için bir malzemedi r başka hiç bir işe yaramamak tadır sebebide şudur Ahlak asimile olmuştur ve bu asimile olan ahlak temelinin üstünde DİN binası artık varlığını sürdürememektedir yıkılmaya mahkumdur reel yaşamdada nasılki Konyadaki bu genç kızın üniversitelileri kendine örnek alıp sanal alemdeki sohbet chat sitelerin deki erkeklerl e reel yaşamda görüşerek bekaretin i kaybettiğini ifade ediyorsa eğer bu toplumda ahlaki değerler çökmüş demektir ve aslında sanal alemde dini anlatabil mek için yada dinden bahsedere k islami tebliğde başarıya ulaşabilmek için önce ahlaklı olmak ve ahlaklı bir temel oluşturmak ve o ahlak temelinin üstünede DİN binasını inşa etmek lazımdır yoksa sanal alemde ne kadar dinden bahsedili rse bahsedils in ahlak temeli yoksa din bu bozuk temelin üstünde inşa edilerek islami tebliğde asla başarılı olunamaz önce ahlak lazımdır tıpkı camiyi sonra değirmeni önce yaptıkları gibi önce insanların ruhunu doyurmak gereklidi r Batı toplumunu n her türlü açlığı kendi yöntemlerince doyurulma kradır fakat bizim müslüman toplumumu zun açlıkları batılıların yöntemleri ve sistemler i ile doyurulam az Mevlananın arka sokaklarında öpüşerek veya bekaret kaybedere k müslümanlar nefslerin i doyuramaz lar bu bizim dinimizde yeri olmayan şekillerdir bizler müslümanız ve nefsi açlıklar ve istekler cınsellik gibi ihtiyaçlar ya evlilik gibi helal yollarla yada oruçla yani manevi oruçla teskin gereklidi r nefsi tesviye ve tasfiye gereklidi r nefsin istekleri arzuları asla bitip tükenmez ve nefsine boyun eğer ve nefsiyle savaşamayan ahlaklıda olamaz dininide yaşayamaz ancak herşeyden önce yinede ahlak gereklidi r ahlaki temel yoksa eğer zaten dinde olmaz ahlak temeli yoksa eğer DİN binası temeli çürük bir yapının yıkılması gibi elbet yıkılacaktır ve gençler sanal alemde günah ve haram içinde bataklıktaki çırpınan martı gibi çırpındıkça daha derine gömülecektir ve gençlerin sanal alemde bu kadar fazla cınselliğe zaman ayırmasının asıl sebebide işte bu ahlaki temelin olmayışıdır ve olmayan ahlaki temelin üstüne siz ne kadarda dini yapı oluştursanız oluşturun başaralı olunamaya caktır ahlakın olmadığı yerde din zaten olamaz din olmayıncada nesf ile savaşılamaz ancak kişi müslüman olmasada ahlaklysa eğer ileride müslüman olması olasılığı vardır Peygamber imiz Hz.Muhamm ed s.a.v Efendimiz " ben güzel ahlakı tamamlama k üzere gönderildim " buyurmakt adır o halde güzel ahlak nedir bu konuda aşağıdaki alıntıyı sizin için yazıyorum Allaha emanet olun selamün aleyküm SANAL ALEM - SANAL ALEM VE KONYA - TITANIC VE AHLAK FATİH ALPARSLAN - İSTANBUL http://www.fatih-alparslan34.tr.gg GÜZEL AHLAKA NASIL SAHİP OLUNUR http://www.dinimizislam.com/detay.asp?Aid=1230 İyi müslüman olmak için güzel ahlaklı olmak gerektiğini bildirdin iz. Güzel ahlaka nasıl sahip olunur? Evet iyi bir müslüman olmak için güzel ahlaka sahip olmak, kötü ahlaktan uzak durmak gerekir. Ancak bununla dünya ve ahiret saadeti elde edilir. Güzel ahlak, ilim ve edep öğrenmekle, iyi insanlarl a arkadaşlık etmekle elde edilir. Kötü ahlak da bunun tersidir. Yani cahil kalmak, edepsiz olmak, kötü insanlarl a arkadaşlık etmekten hasıl olur. Cenab-ı Hak, Peygamber efendimiz i överken (Gerçekte sen büyük bir ahlak üzeresin) buyuruyor . (Kalem 4) İyi insan, iyi ahlaklı insan demektir. Dinimiz iyi huylar edinmemiz i, kötü huylardan kaçınmamızı emretmekt edir. Güzel ahlaka sahip kimselere gıpta etmek, onlar gibi olmaya gayret etmek gerekir. Hadis-i şerifte buyuruldu ki: (Nimete kavuşmuş olanlarda n, tevazu gösterene ve kendini hep kusurlu bilene, helalden kazanıp, hayırlı yerde sarf edene, fıkıh bilgileri ile hikmeti [tasavvufu] birleştirene, helale harama dikkat edene, fakirlere acıyana, işlerini Allah rızası için yapana, huyu güzel olana, kimseye kötülük yapmayana, ilmi ile amel edene ve malının fazlasını dağıtıp, lafının fazlasını saklayana müjdeler olsun.) [Taberani] Güzel sözler Ahlak hakkında İslam âlimleri buyuruyor ki: "Kötü ahlaklı, parçalanmış testiye benzer. Ne yamanır, ne de eskisi gibi çamur olur." "Her binanın bir temeli vardır. İslam’ın temeli de güzel ahlaktır." "Kötü ahlak, öyle bir fenalıktır ki, onunla yapılan birçok iyilikler fayda vermez. Güzel ahlak, öyle bir iyiliktir ki, onunla yapılan günahlar bile affa uğrar." "Yükselen bütün insanlar ancak güzel ahlakları sayesinde yükselmişlerdir." "Güzel ahlak güler yüzlülük, cömertlik ve kimseyi üzmemek demektir." "Güzel ahlak, kimseyle çekişmemek ve kimseyi çekiştirmemektir." "Güzel ahlak, eziyet vermemek ve meşakkatlere katlanmak tır." "Güzel ahlak, genişlikte ve darlıkta insanları razı etmeye çalışmak demektir." "Güzel ahlak, Allah’tan razı olmak demektir. Yani hayrı ve şerri Allah’tan bilmek, nimetlere şükür, belalara sabretmek tir." "Güzel ahlakın en azı, meşakkatlere göğüs germek, yaptığı iyilikler den karşılık beklememe k, bütün insanlara karşı şefkatli olmaktır." "Güzel ahlak, haramlard an kaçıp helali aramak, diğer insanlarl a olduğu gibi aile efradıyla da iyi geçinip onların maişetlerini temin etmektir." "Güzel ahlak, Yaratanı düşünerek, yaratılanları hoş görmek, onların eziyetler ine sabretmek tir." Bir müslümana çatık kaşla bakmak haramdır. Güler yüzlü olmayan kimse mümin sıfatlı değildir. Herkese karşı güler yüzlü olmalıdır. Hadis-i şerifte, Allah’a ve ahiret gününe iman edenin, misafirin e ve komşusuna ikram etmesi, ya hayır söylemesi veya susması emredilmiştir. (Buhari) Başkasının kötü ahlakından şikayet eden kimsenin kendisi kötü ahlaklıdır. Başkalarının kötülüklerinden bahsediyo rsak, bu kendimizi n kötü olduğunun alametidi r. Güzel ahlak, eziyetler i sineye çekmektir. Güzel ahlaklı olmanın alameti şunlardır İnsaflı olmak, arkadaşlarının hatasını görmemek, hüsnü zan etmek, suizandan [kötü zandan] kaçınmak, arkadaşlarının eziyetler ine göğüs germek, onlardan şikayetçi olmamak, hep kendi ayıp ve kusurlarıyla meşgul olmak, kendi nefsini kınamak, güler yüzlü olup, herkesle yumuşak konuşmaktır. Güzel ahlaklı kimse, edeplidir az konuşur, hatası azdır, gıybet etmez, Allah için sever, Allah için buğzeder, emanete riayet eder, komşu ve arkadaşını korur. Bütün hasletler in başı ise hayadır. Hazret-i Hızır buyurdu ki: (Güler yüzlü ol, hiddetlen me! Hep faydalı iş yap, az da olsa zararlı iş yapma! Lüzumsuz dolaşma, boş yere gülme, hiç kimseyi kusurunda n dolayı ayıplama, günahların için ağla!) Büyüklerden Ebu Osman El-Hayri’yi ziyafete davet ettiler. Davet yerine vardığı zaman kendine (Kusura bakma, çok insan geldi seni kabul edemeyeceğiz) dediler. Az gidince tekrar çağırdılar. Gelince tekrar, kabul edemeyece klerini bildirdil er. Böyle birkaç defa çağırıp geri döndürdükten sonra (Biz seni denemek için bunu yaptık. Gerçekten güzel ahlaklıymışsın) dediler. Cevabında buyurdu ki: (Bu ahlak o kadar güzel midir? Bir köpeği de çağırsanız gelir, kovsanız gider.) Ahlakı güzelleştirmek Hadis-i şeriflerde buyuruluy or ki: (Sizin imanca en güzeliniz, ahlakça en güzel olanınızdır.) [Hakim] (Ya Rabbi senden, sıhhat, afiyet ve güzel ahlak dilerim.) [Harâiti] (Ben ancak güzel ahlakı tamamlama k için gönderildim.) [Beyheki] (Güzel ahlak, büyük günahları, suyun kirleri temizleme si gibi temizler. Kötü ahlak ise, salih amelleri, sirkenin balı bozduğu gibi bozar.) [İ. Hibban] (Allahü teâlâ indinde kötü ahlaktan büyük günah yoktur. Çünkü, kötü ahlaklı bir günahtan tevbe edip kurtulurs a, bir başka günaha düşer. Hiçbir vakit günahtan kurtulama z.) [İsfehani] (Bir kimse tevbe ederse, tevbesini Allahü teâlâ kabul eder. Kötü ahlaklı kimsenin tevbesi makbul olmaz. Zira bir günahtan tevbe ederse kötü ahlakı sebebiyle, daha büyük günah işler.) [Taberani] (Güzel ahlak, senden kesilen akrabanı ziyaret etmek, sana vermeyene vermek, sana zulmedeni affetmekt ir.) [Beyheki] (Din, güzel ahlaktır.) [Deylemi] (Müminlerin iman yönünden en faziletli si ahlakça en iyi olanıdır.) [Tirmizi] (Şüphesiz güzel ahlak, güneşin buzu erittiği gibi günahları eritir.) [Harâiti] (Bir müslüman güzel ahlakı sayesinde, gündüzleri oruç tutan, geceleri ibadet eden kimseleri n derecesin e kavuşur.) [İ. Ahmed] (Bir insan az ibadet etse de, güzel ahlakı sayesinde en yüksek dereceye kavuşur.) [Taberani] (Yumuşak davran! Sertlikte n sakın! Yumuşaklık insanı süsler, çirkinliği giderir.) [Müslim] (Yumuşak davranmay an, hayır yapmamış olur.) [Müslim] (En çok sevdiğim kimse, huyu en güzel olandır.) [Buhari] (Yumuşak olan kimseye, dünya ve ahiret iyilikler i verilmiştir.) [Tirmizi] (Yumuşak olanlar ve kolaylık gösterenler, hayvanın yularını tutan kimse gibidir. Durdurmak isterse hayvan ona uyar. Taşın üzerine sürmek isterse hayvan oraya koşar.) [Ebu Davud] (Cennete götüren sebepleri n başlıcası, Allahü teâlâdan korkmak ve iyi huylu olmaktır. Cehenneme götüren sebepleri n başlıcası da, dünya nimetleri nden ayrılınca üzülmek, bu nimetlere kavuşunca sevinmek, azgınlık yapmaktır.) [Tirmizi] (İmanı en kuvvetli kişi, ahlakı en güzel ve hanımına en yumuşak olandır.) [Tirmizi] (İnsan, güzel huyu ile, Cennetin en üstün dereceler ine kavuşur. [Nafile] İbadetlerle bu dereceler e kavuşamaz. Kötü huy, insanı Cehennemi n en aşağısına sürükler.) [Taberani] (İbadetlerin en kolayı, az konuşmak ve iyi huylu olmaktır.) [İbni Ebiddünya] (Şu üç şey bulunan kimsenin imanı kâmildir: Herkesle iyi geçinen güzel ahlak, kendini haramlard an alıkoyan vera, cehlini örten hilm.) [Nesai] (Dünyada veya ahirette özür dilemek zorunda kalacağın söz ve harekette n uzak durmaya çalış!) [Hakim] (Söz veriyorum ki, münakaşa etmeyen, haklı olsa da, dili ile kimseyi incitmeye n, şaka ile veya yanındakileri güldürmek için, yalan söylemeyen, iyi huylu olan müslüman Cennete girecekti r.) [Tirmizi] (Allahü teâlâ buyuruyor ki: “Size gönderdiğim İslam dininden razıyım, [bu dini kabul edip, bu dinin emir ve yasaklarına riayet edenlerde n razı olur, onları severim.] Bu dinin tamam olması, ancak cömertlikle ve iyi huylu olmakla olur. Dininizin tamam olduğunu her gün, bu ikisi ile belli ediniz!) [Taberani] (Sıcak su buzu erittiği gibi, iyi huylu olmak, günahları eritir, yok eder. Sirke balı bozup yenilmez hâle soktuğu gibi, kötü huylu olmak, ibadetler i bozup yok eder.) [Taberani] (Hak teâlâ yumuşak huyluya yardım eder, sert ve öfkeliye yardım etmez.) [Taberani] (Yumuşak olan, kızmayan müslümanın Cehenneme girmesi haramdır.) [Tirmizi] (Yavaş, yumuşak davranmak, Allahü teâlânın kuluna verdiği büyük bir ihsandır. Aceleci olmak, şeytanın yoludur. Allahü teâlânın sevdiği şey, yumuşak ve ağırbaşlı olmaktır.) [E.Ya’la] (Kişi, yumuşaklığı, tatlı dili ile, gündüzleri oruç tutanın ve geceleri namaz kılanın derecesin e kavuşur.) [İ. Hibban] (Kızınca, öfkesini yenerek yumuşak davrananı Allahü teâlâ sever.) [İsfehani] (Güler yüzle selam veren, sadaka verenin sevabına kavuşur.) [İ.E.dünya] Bir kimse Resululla h efendimiz den nasihat istedi, (Kızma, sinirlenm e) buyurdu. Birkaç kere sordu, hepsine de (Kızma, sinirlenm e) buyurdu. (Buhari) Sual: İyi insan olmak için ne yapmak gerekir? CEVAP İyi insan olmak için kâmil yani olgun müslüman olmak gerekir. Zaten müslüman, iyi insan demektir. Allah indinde mümin çok kıymetlidir. Kur'an-ı kerimde mealen buyuruluy or ki: (Müminler, öyle kimselerd ir ki, Allah anıldığı zaman kalbleri titrer, Allah’ın âyetleri okununca, imanları kuvvetlen ir ve yalnız Rablerine dayanıp güvenirler, namazı doğru kılar, kendileri ne rızık olarak verdiğimizden [Allah’ın razı olduğu yerlere] harcarlar .) [Enfal 2-3] (Müminler, muhakkak kurtuluşa ermiştir. Namazlarını huşu içinde kılar, boş ve lüzumsuz şeylerden yüz çevirir, zekatlarını verir, iffetleri ni korur, emanet ve ahidlerin e riayet ederler.) [Müminun 1-8] (Onlar, Allah’ın ahdini yerine getirir, verdikler i sözü bozmaz, Rablerini n rızasını isteyip sabreder ve kötülüğü iyilikle savarlar.) [Rad 20-22] ([Nüminler] büyük günahlardan ve hayasızlıktan sakınır, öfkelendikleri zaman da kusurları bağışlar ve işlerini aralarında istişare ederler.) [Şura 37,38] (İnanıp hayırlı iş işleyen [mümin]lerin kötülüklerini, and olsun, örteriz, onları yaptıklarının en güzeli ile mükafatlandırırız.) [Ankebut 7] (Allah onların [müminlerin] kötülüklerini örter, onlara işledikleri şeylerin en güzellerinin karşılığını verir.) [Zümer 35] (Allah, inanıp emirlerin i yapan müminlere mağfiret ve büyük ecir vaad etmiştir.) [Feth 29] (Elbette müminler kardeştir.) [Hucurat 10] Müminlerle ilgili hadis-i şeriflerden bazıları da şöyle: (Müslüman, elinden ve dilinden müslümanların emin olduğu kimsedir.) [Buhari] (Mümin akıllı, basiretli, uyanıktır. Her işte Allah’ın rızasını gözetir. Acele etmez, ilim sahibidir, haramlard an kaçar.) [Deylemi] (Mümin, koku satan kimse gibidir. Yanında otursan için açılır. Onunla gezsen veya ortak iş yapsan faydasını görürsün. Onun her işi faydalıdır.) [Taberani] (Müminler, birbirine karşı sevgi ve merhamett e, bir vücut gibidir. Vücudun bir yeri rahatsız olunca, bütün vücut huzursuz olup onun tedavisi ile meşgul olunduğu gibi, müslümanlar da böyle birbirine yardıma koşmalıdır.) [Buhari] (Mümin ülfet eder [iyi geçinir], ülfet etmeyen ve ülfet edilmeyen de hayır yoktur.) [Beyheki] (Müminin yanına giren, güzel bir bahçeye girmiş gibi ferahlık duyar.) [Deylemi] (Mümin lanet etmez, kötülemez, müstehcen konuşmaz ve hayasız olmaz.) [Hakim] (Mümin arıya benzer; konduğu dalı kırmaz, oraya zarar vermez. Toplayıp bıraktığı eseri de güzeldir.) [Beyheki] (Mümin, yumuşaktır, hafiftir. Munis bir deve gibi boyun eğer, "Ih" denince, yer sert olsa da çöker.) [Beyheki] (Mümin sert değildir. Yumuşaklığından dolayı ahmak zannedili r.) [Deylemi] (Mümin geçim ehlidir. Arkadaşına rahatlık verir. Münafık ise geçimsizdir, arkadaşına sıkıntı verir.) [Dare Kutni] (Halkın elindekin e göz dikmemek, müminin alametler indendir. ) [Dare Kutni] (Komşusu kötülüğünden emin olmayan, mümin olamaz.) [Buhari] (Çevrendekilerle güzel komşuluk et ve kendin için sevdiğini, başkaları için de sev ki müslüman olasın.) [Harâiti] Kime dinin emirlerin i yapmak kolay gelirse, onun salih biri olduğu anlaşılır. Hadis-i şerifte buyuruldu ki: (Ahirete ait istediğine kolayca kavuşur, dünyaya ait olana kavuşman zorlaşırsa, bil ki sen iyi bir hâl üzerindesin. Bunun tersi olursa kötü haldesin!) [Beyheki] Müslümanın vasıfları nelerdir Sual: Allah’tan korkan müslümanın vasıfları nelerdir? CEVAP Allah’tan korkan bir kimse, Onun emirlerin i yapmaya, yasaklarından sakınmaya titizlikl e çalışır. Hiç kimseye kötülük yapmaz. Kendine kötülük yapanlara sabreder. Yaptığı kusurlara tevbe eder. Sözünün eri olur. Her iyiliği Allah için yapar. Kimsenin malına, canına, namusuna göz dikmez. Çalışırken, alış veriş ederken, kimsenin hakkını yemez. Herkese iyilik eder. Şüpheli şeylerden kaçınır. Makam sahipleri ne, zalimlere yaltaklan maz. İlim ve ahlak sahipleri ne saygı gösterir. Arkadaşlarını sever ve kendini sevdirir. Kötü kimselere nasihat verir. Onlara uymaz. Küçüklerine merhametl i ve şefkatli olur. Misafirle rine ikram eder. Kimseyi çekiştirmez. Keyfi peşinde koşmaz. Zararlı ve hatta faydasız bir şey söylemez. Kimseye sert davranmaz . Cömert olur. Malı ve mevkii herkese iyilik etmek için ister. Riyakârlık, iki yüzlülük yapmaz. Kendini beğenmez. Allahü teâlânın her an gördüğünü ve bildiğini düşünerek hiç kötülük yapmaz. Onun emirlerin e sarılır. Yasaklarından kaçar. İşte, Allah’tan korkanlar milletine, ülkesine faydalı olur. Allahü teâlâ, Kur’an-ı kerimde, inananları şöyle tarif etmektedi r: (Rahim olan Allahü teâlânın kulları, yeryüzünde gönül alçaklığı ile vakar ve tevazu ile yürürler. Cahiller, onlara sataşacak olursa, bunlara [sağlık ve selamet sizin üzerinize olsun gibi] güzel söz söyler, [büyük bir yumuşaklık gösterirler.] Onlar geceleri secde yapar ve kıyâmda dururlar [namaz kılarlar.] Onlar, “yâ Rabbi, Cehennem azabını bizden uzaklaştır. Cehennem azabı devamlıdır ve çok şiddetlidir. Orası şüphesiz kötü bir yer ve kötü bir duraktır” derler. Bir şey verdikler i zaman, israf etmez, cimrilik de yapmazlar, ikisi ortası bir yol tutarlar. Kimsenin hakkını yemez, Allah’a şerik koşmaz, Ondan başkasına yalvarmaz lar. Allah’ın dokunulma sını haram ettiği cana kıyıp, haksız olarak kimseyi öldürmez, zina etmezler. Bunlardan birini yapanın Kıyamette azabı kat kat olur, orada zelil ve hakir olarak ebedi bırakılır. Ancak, Allah, tevbe eden ve doğru iman eden ve ibadet ve faydalı iş yapanların kötülüklerini iyiliğe çevirir. Allah, af ve merhamet sahibidir . Tevbe edip, amel-i salih işleyen, Allahü teâlâya [tevbesi makbul ve Onun rızasına kavuşmuş olarak] döner. Onlar yalan yere şahitlik yapmaz, faydasız ve zararlı işlerden kaçınırlar. Kendileri ne âyetler okunduğu zaman, kör ve sağır davranmaz lar, [dikkat ile dinleyip bu âyetlerle kendileri ne yapılması emredilen şeyleri yaparlar.]) [Furkan 63-73] İyi huylu olmanın ve bunu muhafazanın yolu Sual: İyi huylu olmak ve bunu muhafaza edebilmek için ne yapmalı? CEVAP İyi huylu olmak için ve iyi ahlakını muhafaza edebilmek için, salih kimselerl e, iyi huylularl a arkadaşlık etmelidir . İnsanın ahlakı, arkadaşının huyu gibi olur. Hadis-i şerifte, (İnsanın dini, arkadaşının dini gibi olur) buyuruldu . Ahlakı bozan, şehveti harekete getiren kitapları okumamalı, böyle radyo ve TVden sakınmalıdır. İyi huyların faydaları ve haramların zararları ve Cehennemd eki azapları, hep hatırlanmalıdır. Mal, mevki arkasında koşanlardan hiçbiri muradına kavuşamamıştır. Malı, mevkii hayır için arayan ve hayır işlerde kullanan, rahata, huzura kavuşmuştur. Allahü teâlâdan korkmak, bu deryanın gemisidir . Hadis-i şerifte, (Dünyada, kalıcı değil, yolcu gibi yaşa! Öleceğini hiç unutma) buyuruldu . Faydasız şeylerden, oyunlarda n, zararlı şakalaşmak ve münakaşa etmekten sakınmalıdır. İlim öğrenmeli ve faydalı işler yapmalıdır. Vaktin kıymetini bilip gece-gündüz ilim öğrenmelidir! İlim, ibadet içindir. Kıyamette işten, ibadetten sorulur, çok ilim öğrendin mi diye sorulmaz. İş ve ibadet de ihlas elde etmek içindir. (İslam Ahlakı) Sert mizaçlı olmak Sual: Haksızlık olunca dayanamıyorum. Çok sert mizaçlıyım. Sert mizaçlı olmak dinen kusur mudur? CEVAP Sert mizaçlı olmak kusur değildir. Ancak dine aykırı olarak sertlik yapmak kusurdur. Hazret-i Ömer’in sert mizacı övülmüş, takdir edilmiştir. Hadis-i şerifte buyuruldu ki: (İki melek var, biri sert, biri yumuşak mizaçlıdır. Bunlar, Cebrail ile Mikail’dir. Peygamber lerden biri yumuşak, diğeri sert mizaçlıdır. Bunlar İbrahim ile Musa’dır. Benim de iki arkadaşımdan biri yumuşak, diğeri sert mizaçlıdır. Bunlar, Ebu Bekir ile Ömer’dir.) [Taberani] Kâfirlere karşı da iyi huylu olmalı Sual: İslamiyet’in güzel ahlakını göstermek için, kâfirlere karşı da iyi huylu olmak ve onları incitmeme k gerekmez mi? CEVAP Müslümanların kâfirlere karşı da iyi huylu olmaları, onları incitmeme leri gerekir. Böylece İslam dininin, iyi huylu olmayı, kardeşçe yaşamayı, çalışmayı emrettiği onlara da gösterilmiş olur. Böylece iyiliği seven insanlar, seve seve müslüman olurlar. Cihad etmek farzdır. Cihadı devlet topla, silahla yapacağı gibi, soğuk harp ile, propagand a, neşriyat ile de yapar. Her müslüman da, iyi huyları ile, iyilik yapmakla cihad yapar. Çünkü cihad etmek, insanları müslüman yapmaya davet etmek demektir. Görülüyor ki, kâfirlere karşı da, iyi huylu olmak, onları incitmeme k, cihad etmek oluyor. Cihad ise her müslümana gücü nispetind e farzdır. Allah’ın ahlakı ile ahlaklanm ak Sual: İyi bir müslüman olmak için Allah’ın ahlakı ile ahlaklanm ak gerekiyor muş. Bu nasıl olur? CEVAP İmam-ı Rabbani hazretler i buyuruyor ki: (Bir kimse, bir zat ile konuşunca, eğer kalbinde, dünya sevgisi azalıp, Allahü teâlâya bağlılığı artarsa, onun keramet sahibi, evliyadan bir zat olduğu anlaşılır. Eğer böyle olmazsa, o zatın istidrac gösteren bir yalancı olduğu meydana çıkar. (Evliya olmak için Allahü teâlânın ahlakı ile ahlaklanm ak gerek) buyurulmuştur. Yani Allahü teâlânın sıfatlarına uygun sıfatlar, evliyada hasıl olur. Fakat bu benzerlik sadece isimdedir . Yoksa sıfatların özelliğinde beraberli k olmaz. (Allahü teâlânın ahlakı ile ahlaklanın) emrini anlatırken Hace M. Parisa hazretler i, Tahkikat kitabında buyuruyor ki: "Allahü teâlânın bir sıfatı Basirdir. Yani Allahü teâlâ her şeyi görür. Bir kimsenin kalb gözü açılır, firaset ışığı ile, kendi ayıplarını ve başkalarının iyi huylarını görürse, yani başkalarını kendinden üstün görürse ve Allahü teâlânın her an gördüğünü göz önünde bulundura rak hep Onun beğendiği şeyleri yaparsa, bu sıfatla huylanmış olur. Allahü teâlânın bir sıfatı da Mümittir. Yani öldürücü demektir. Bir kimse, sünnetler yerine yerleşmiş olan bid'atleri yok ederse, bu sıfatla sıfatlanmış olur. Bütün sıfatlar, bunlar gibidir." Cahiller, bu ahlaklanm ayı başka türlü anlamış ve yoldan çıkmıştır. Evliyanın ölüleri dirilteceğini, kaybolan şeyleri bileceğini sanmışlar, günaha girmişlerdir.) [Müj. Mekt. 107] Allahü teâlânın sıfatlarından biri Settardır. Yani günahları örtücüdür. Müslüman da, din kardeşinin kusurunu örtmelidir. Allahü teâlâ Kerimdir. Rahimdir. Yani lütfu, ihsanı bol ve merhameti çoktur. Müslüman da, cömert ve merhametl i olmalıdır! Allahü teâlâ, Gaffardır, yani kullarının günahlarını affedicid ir. Müslümanlar da birbirler inin kusurlarını affetmeli dir! Af, hak ettiği bir şeyi almayıp sahibine bağışlamak demektir. Allahü teâlâ affedicid ir, affedenle ri sever. Kur'an-ı kerimde mealen, (Affet, marufu emret ve cahillerd en yüz çevir!) buyuruluy or. (Araf 199) Hadis-i şeriflerde de buyuruldu ki: (Affedin ki, Allahü teâlâ da sizi affetsin ve şerefinizi yükseltsin!) [İsfehani] (Allah için affedeni Allahü teâlâ yükseltir, aziz eder.) [Berika] (Kendinden uzaklaşanlara yaklaşmak, zulmedenl eri affetmek, kendini mahrum edenlere ihsan etmek, güzel huylu olmaktır.) [İ.Ebiddünya] (Sana zulmedeni affet, sana gelmeyene git, sana kötülük edene sen iyilik et, aleyhine de olsa mutlaka doğru konuş.) [Ruzeyn] (Musa aleyhisse lam, "Ya Rabbi, senin indinde en aziz kimdir?" diye sordu. Allahü teâlâ da, "İntikam almaya gücü yeterken affedendi r" buyurdu.) [Harâiti] (Allahü teâlâ, merhameti olmayana merhamet etmez, affetmeye ni affetmez.) [İ.Ahmed] (Affedin ki affa kavuşasınız!) [İ.Ahmed] Sual: En makbul amel nedir? CEVAP Peygamber efendimiz, en makbul amelin güzel ahlak olduğunu bildirmiş, (İman yönünden müminlerin en faziletli si, ahlakı güzel olanlardır) buyurmuştur. (Hakim) Bir kimse Peygamber efendimiz den nasihat istedi. Dedi ki: - Ya Resulalla h bana öğüt ver! - Nerede olursa olsun Allah’tan kork! - Yine buyur ya Resulalla h! - Her kötülüğün akabinde bir iyilik yap! İyilikler günahları giderir. - Yine buyur! - Herkesle güzel geçin! (Tirmizi) Oğlu, Lokman aleyhisse lama sorar: - En iyi haslet nedir? - Dindar olmaktır. - Peki babacığım, bu haslet iki olursa? - Dindarlık ve mal sahibi olmak. - Üç olursa? - Dindarlık, mal ve haya. - Dört olursa? - Dindarlık, mal, haya ve güzel ahlak. - Beş olursa? - Dindarlık, mal, haya, güzel ahlak ve cömertliktir. - Altı olursa? - Oğlum bu beş haslet kimde olursa, o kimse takva ehli, temiz bir kimsedir, Allahü teâlânın dostudur, şeytandan uzaktır. Kur'an-ı kerimde ise mealen buyuruluy or ki: (Allah indinde en şerefliniz, takva ehli olanınızdır.) [Hücurat 13] Bir kimse, asil bir aileye mensup olmasa da, güzel huylu ise, onun için güzel huyu, iyi bir asalettir . Hadis-i şerifte buyuruldu ki: (Güzel huy gibi asalet, tedbirli olmak gibi akıllılık olmaz.) [İbni Mace] Güzel huylu kimse, insanların takdirini kazanır. Hadis-i şerifte buyuruldu ki: (Mallarınızla herkesi memnun edemezsin iz. Güler yüz ve tatlı dil ile, güzel ahlakla memnun etmeye çalışınız!) [Hakim] Sual: Güzel ahlaka sahip olmak için ne yapmak gerekir? Güzel ahlaka sahip olmak için iyi ve kötü huyları bilmek gerekir. Ayrıca kendi kötü huylarını teşhis etmek gerekir. Bu teşhisi kendi yapar. Yahut bir âlimin, rehberin bildirmes i ile anlar. İnsan kendi kusurlarını zor anlar. Güvendiği arkadaşına sorarak da, kusurunu öğrenir. Sadık olan dost onu tehlikele rden, korkulard an koruyan kimsedir. Düşmanlarının kendisine karşı kullandıkları kelimeler de, insana ayıplarını tanıtmaya yarar. Çünkü düşman, insanın ayıplarını arayıp, yüzüne çarpar. Arkadaş ise, insanın ayıplarını pek görmez. Birisi İbrahim Ethem hazretler ine, aybını, kusurunu bildirmes i için yalvarınca, (Seni dost edindim. Her halin bana güzel görünüyor. Aybını başkasına sor) dedi. Başkasında bir ayıp görünce, bunu kendinde aramak, kendinde bulursa, bundan kurtulmay a çalışmak gerekir. (Mümin müminin aynasıdır) hadis-i şerifinin manası budur. Yani, başkasının ayıplarında, kendi ayıplarını görür. İsa aleyhisse lama, bu güzel ahlakını kimden öğrendin, dedikleri nde, (Birinden öğrenmedim. İnsanlara baktım. Hoşuma gitmeyen şeylerinden sakındım. Beğendiğimi ben de yaptım) buyurdu. Hazret-i Lokman’a, (Edebi kimden öğrendin) denince, (Edepsizde n) dedi. Selef-i salihinin, Eshab-ı kiramın, evliyanın menkıbelerini okumak da, iyi huylu olmaya sebep olur. Kendinde kötü huy bulunan kimse, buna yakalanma nın sebebini araştırmalı, bu sebebi yok etmeye, bunun zıddını yapmaya çalışmalıdır. Kötü huydan kurtulmak, bunun zıddını yapmak için çok uğraşmak gerekir. Çünkü, insanın alıştığı şeyden kurtulması güçtür. Kötü şeyler nefse tatlı gelir. Çocukları ihmal etmeyelim Bugün, bütün hıristiyan ülkelerinde, bir çocuk dünyaya gelir gelmez, buna bozuk dinlerini n icaplarını yapıyorlar. Her yaştaki insanlara, yahudiliği ve hıristiyanlığı titizlikl e aşılıyorlar. Müslümanların imanlarını, dinlerini çalmak ve yok etmek ve onları da, hıristiyan yapmak için, İslam ülkelerine paket paket kitap, broşür ve sinema filmleri gönderiyorlar. O halde müslümanlar, din cahilleri nin hilelerin e, yalanlarına aldanmama lı, bize emanet edilen çocuklarımıza sahip olmalıyız. Onlara sahip olmak da, dinimizin emirlerin e uygun olarak yetiştirmekle olur. Hadis-i şerifte buyuruldu ki: (Ahlakınızı güzelleştirin!) [İbni Lal] En vahşi hayvan bile terbiye ile ehlileştiriliyor. Hiçbir zaman elma çekirdeğinden portakal olmaz. Fakat elma fidanını büyüterek, lüzumlu aşı ve kültürel tedbirler le kaliteli elma veren bir ağaç olarak yetiştirmek mümkündür. Bunun gibi insan tabiatında bulunan bazı arzular yok edilemez, fakat terbiye edilebili r. Her şeyi, zıddı kırar. Kötü huyları, iyi huylar yok eder. Bu bakımdan kendini zorla da olsa iyi işler yapmaya alıştırmalı, onları âdet haline getirmeli dir. Çocuk, işleri ve ahlakı iyi olan insanlarl a arkadaşlık ettirilir se, güzel huylar kendiliğinden onun tabiatı olur. Bu esaslar dahilinde çocuklar yetiştirilirse dünya ve ahiret saadeti elde edilir. Kıyamet günü, ana-baba, çocuğuna öğretmesi gereken ilimlerde n mesul olacak, vazifesin i yapmamış ise, yahut kusur etmiş ise cezaya çaptırılacaktır. Çocuklarını İslam terbiyesi üzerine yetiştirmeyenler, dünya ve ahiret felaketin e maruz kalacakla rdır. Ne mutlu çocuğunu İslam ahlakı ile yetiştirenlere. Güzel ahlaklı olmak Güzel ahlaklı olmak için, özet halinde birkaç prensip bildirmek mümkün müdür? İyi ve kötü huyları bilmek ve tatbik etmek gerekir. İslam Ahlakı kitabını okuyup, oradaki bilgilerl e amel eden, güzel ahlaklı olur. Şu iki prensibi esas alan da güzel ahlaklı olur: 1- Düşmanlarımız, muhalifle rimiz, bizi çekemeyenler, hep ayıplarımızı araştırır. Onlardan kusurlarımızı öğrenip güzel ahlaka sahip olabiliri z. Birisi, ahlakını düzeltmek için İbrahim Ethem hazretler ine, ayıbını, kusurunu bildirmes i için yalvarınca, (Seni dost edindim. Her halin bana güzel görünüyor. Ayıbını başkasına sor) dedi. 2- Başkasında bir ayıp görünce, bunu kendinde aramak, kendinde bulursa bundan kurtulmay a çalışmak gerekir. (Mümin müminin aynasıdır) hadis-i şerifinin manası budur. Yani, başkasının ayıplarında, kendi ayıplarını görür. İsa aleyhisse lama, bu güzel ahlakını kimden öğrendin dedikleri nde, (İnsanlara baktım. Hoşuma gitmeyen şeylerinden sakındım. Beğendiğimi ben de yaptım) buyurdu. Hazret-i Lokman’a, (Edebi kimden öğrendin) denince, (Edepsizde n) buyurdu. Yani birisinin yaptığı hareket bizim hoşumuza gitmiyors a, edepsizli k olarak görüyorsak, onu biz de yapmamalıyız. Birisi bizim bir kusurumuz u söyleyince sevinmiyo rsak, başkalarının da kusurlarını söylememeliyiz. Birisi bizi tenkit edince hoşlanmıyorsak, biz de başkalarını tenkit etmemeliy iz. İnsan, bu prensiple ri uygularsa, güzel ahlaklı olur. O halde, bir söz söylerken, kendimizi karşımızdakinin yerine koymalıyız. Böyle bir söze tepkimiz ne olur diye düşünmeliyiz. Bunun da istisnala rı çıkarsa da, azdır. Zaten istisna genel kaideyi bozmaz. |